عقیله بنیهاشم؛ اسوه بیهمتای صبر و استقامت
به گزارش افق سوم، ولادت حضرت زینب (سلاماللهعلیها)، دختر بزرگوار حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س)، یکی از رخدادهای مهم تاریخ صدر اسلام است که نه تنها در بُعد خانوادگی و تربیتی، بلکه در بُعد اجتماعی و سیاسی نیز اهمیت دارد. تولد ایشان در حدود سال پنجم هجری قمری، همزمان با تثبیت حکومت اسلامی در مدینه و شکلگیری ساختارهای اجتماعی تازه، بستر مناسبی برای ظهور شخصیتی تأثیرگذار فراهم آورد.
تحلیل منابع شیعی مانند «بحارالانوار» علامه مجلسی و سیره اهل بیت نشان میدهد که از همان کودکی، حضرت زینب (س) در محیطی سرشار از آموزههای قرآنی، اخلاقی و تربیتی رشد یافت و این آموزشها پایهگذار شجاعت، بصیرت و توان مدیریتی ایشان در وقایع مهم تاریخی مانند عاشورا شد. زندگی ایشان نمونهای از چگونگی شکلگیری زنان فعال و تأثیرگذار در صدر اسلام است و میتواند الگوی آموزشی و اجتماعی برای نسل امروز باشد.
ولادت حضرت زینب (س) چه تأثیری بر تاریخ زنان صدر اسلام داشته است؟
ولادت حضرت زینب (س) نقطهای مهم در تاریخ زنان صدر اسلام محسوب میشود، زیرا ایشان نشان دادند که زنان میتوانند نقشهای اجتماعی و سیاسی مهمی ایفا کنند. آموزههای تربیتی خانواده پیامبر، در کنار هوش و شجاعت شخصی، باعث شد که حضرت زینب (س) الگویی برای زن مسلمان و فعال در جامعه باشد، نه تنها در بعد خانوادگی بلکه در بعد اجتماعی و سیاسی.
مستندات تاریخی درباره جشن یا مراسم ولادت در قرون اول چندان دقیق نیست، اما منابع شیعی به احترام و ارادت خانواده و اصحاب پیامبر به ولادت ایشان اشاره دارند. این تولد در فضای معنوی و دینی مدینه، نشانه اهمیت ویژهای بود که خاندان پیامبر برای زنانشان قائل بودند و بعدها در فرهنگ شیعی با بزرگداشتهای ولادت حضرت زینب (س) تداوم یافت.
ویژگی های برجسته حضرت زینب(س)
نمیتوان تمام ابعاد شخصیتی، حضرت زینب (س)، را شناخت؛ چراکه ایشان دارای شخصیت والایی همچون پدرشان هستند. وقتی نامشان به معنای زینت پدر است، بنابراین برای شناخت حضرت زینب (س) باید حضرت علی (ع) را شناخت. اگر پدر را نتوانیم بشناسیم، بنابراین شناخت حضرت زینب (س) میسر نیست.
آنچه که در تاریخ از حضرت زینب (س) گفته شده است، تا حدی جایگاه بالای ایشان را نشان میدهد. در مقاطعی از تاریخ شخصیت حضرت (س) بیش از پیش ظهور و بروز داشته است. مثلا در واقعهی عاشورا یا پس از آن در دوران اسارت این اتفاق رخ داده است.
نکتهای که باید به آن توجه شود، این است که فعالیت ها و عبادت های حضرت زینب (س) پیش از واقعهی عاشورا سبب شده است که در آن برههی حساس ایشان این گونه برای اسلام زحمت بکشند و از عزیزانشان بگذرند.
بهترین وسیله برای شناخت حضرت زینب (س) در طول زندگیشان جملاتی است که معصومان به ویژه امام زین العابدین (ع) دربارهی عقیلهی بنی هاشم (س) بیان فرمودند. ایشان گفتند حضرت زینب (س) عالمه ای هستند که معلم نداشتند. یعنی ایشان عالمانه و عاقلانه رفتار می کردند.
وقتی عقیله بنی هاشم (س) در کوفه بودند، زنان کوفه میگفتند، ما این زن را می شناسیم؛ ما پای درس تفسیر و قرآن شان می نشستیم. اینها نشان می دهد که حضرت زینب (س) با وجود اینکه جزو ۱۴ معصوم نیستند، اما انسان ارزشمندی بودند و فعالیت های مهمی در آن زمان برای شکوفایی اسلام انجام دادند.
میلاد حضرت زینب کبری سلام الله علیها تنها یادآور تولد یک بانوی بزرگ نیست؛ بلکه طلوع اسوهای است که «پرستاری» را از حیطه جسم فراتر برد و آن را به «پاسداری از یک امت» و «مرهم نهادن بر زخمهای تاریخ» تعریف کرد.
او به جهانیان آموخت که شجاعت و مهربانی، دو روی یک سکهاند و میتوان در سختترین لحظات، هم قهرمان بود و هم پرستار.
در روز پرستار، که همزمان با میلاد این بانوی بزرگوار است، پرستارانی را بزرگ میداریم که وارث روحیه زینبیاند. این پرستاران در خط مقدم سلامت، با صبر و شجاعت، مرهم بر زخمهای جسم و جان میشوند و درس ایثار میآموزند.
پرستاری تنها یک شغل نیست، بلکه دعوتی است به مهربانی و فداکاری. پرستاران، با از خودگذشتگی، درس انسانیت به جامعه میآموزند.
درود و رحمت بیپایان خدا بر حضرت زینب (سلام الله علیها) باد، آن اسوه بیهمتای صبر و استقامت، که در تاریکترین شبهای تاریخ، چراغ امید را با دستان پر مهر خویش فروزان نگاه داشت. و درود بر همه آنان که راه او را ادامه میدهند و در مسیر خدمت به بشریت، با ایثاری بیکران، از هیچ فداکاری دریغ نمی ورزند.
